Zondag 25 augustus 2024 wandelen we langs de Rijn naar het punt waar het Duitsland verlaat. Iets meer dan een jaar geleden (juli 2023), stonden we aan de overkant van de Rijn. Het punt waar de Rijn Nederland binnenkomt, bij Spijk. Dat was toen een beetje een teleurstelling, omdat we niet bij dit punt van de rivier konden komen, laat staan dat we het goed konden zien.
We vertrekken richting Griethausen. Ook zo'n dorpje waar je toch vaak voorbij bent gereden op weg naar Kleve - Nijmegen. Geen idee hoe het eruit ziet, op weg naar Kleve-Nijmegen zie je alleen een afslagbord Griethausen.
Als voorbereiding op de Benedenrijn, verwacht ik vooraf niet veel van deze wandeling. Tijdens de wandeling worden onze verwachtingen toch nog wel overtroffen. Het is heerlijk wandelen langs de oever van de Rijn.
Griethausen is een plaatsje in Duitsland, behorend tot de gemeente Kleef Het stadje Griethausen is gelegen aan een oude Rijnarm, de Griethauser Altrhein. Griethausen telt ca. 1.246 inwoners. Griethausen vond zijn oorsprong in de middeleeuwen als douanevestiging aan de scheepvaartverbinding met Nederland. Het oude vissersplaatsje verkreeg in 1373 stadsrechten.
Opvallend in het landschap van Griethausen richting Rijnoever is de oude spoorbrug, De oude spoorbrug stamt uit 1865 en is de oudste, nog bestaande ijzeren spoorbrug van Duitsland. Hij maakte ooit onderdeel uit van de spoorlijn Zevenaar-Kleef. Het was de bedoeling om ook de Rijn over te steken met een brug, maar dat werd om militaire redenen verboden. Daarom werden de treinwagons jarenlang de Rijn overgezet met een veerpont. De locomotieven bleven op de oever. De spoorpont werd in 1912 opgeheven, maar het lijntje van Kleef naar de Rijn bij Spyck bleef nog in gebruik tot 1982. In de brug is meer dan 500.000 kilo ijzer verwerkt. De brug heeft een overspanning van 100 meter, de totale lengte inclusief het gedeelte over land is 565 meter. De voormalige spoordijk naar Kleef is nu in gebruik als wandel- en fietspad.
Het dorpje Griethausen wordt al vrij snel na de start van de wandeling verlaten.
Eerst passeren we de afsluitbare deur in de dijk om Griethausen bij hoog water te beschermen. Op de weg naar Griethausen vanaf Emmerik rij je over de dijk. Dan neem je afslag Griethausen, dat dan vóór de dijk ligt. Dan vraag je af, hoe dit stadje wordt beschermd tegen hoog water? In het stadje Griethausen is een nieuwe dijk gemaakt met damwanden met metselwerk en een sluisdeur. Dit is gerealiseerd in Augustus 2010 .
Daarna steken we een oude rivierarm van de Rijn, de Altrhein, over en gaat de route richting de Rijn. De Altrhein is een oude rivierloop van de Rijn in de Duitse gemeente Kleef die vanaf Griethausen naar het Bijlandsch Kanaal loopt. Deze oude Rijnarm wordt ook Griethauser Altrhein genoemd en is ongeveer acht kilometer lang.
Als we de oude rivierarm van de Altrhein oversteken, dan hebben we in de verte zicht op de brug in Emmerik.
Dan lopen we richting Spyck. Dit is een gehucht bij Griethausen. Spyck ligt direct aan de zuidzijde van de rivier de Rijn schuin tegenover het Nederlandse dorp Spijk. Het is de plek waar de Rijn Duitsland verlaat. Het loopt over in het natuurgebied Salmorth. Het naturrgebied is een schiereiland tussen het Bijlandsch Kanaal en de Griethauser Altrhein. De Rijn heeft hier gedurende de eeuwen enkele keren haar loop verlegd. Het natuurgebied Salmorth maakt deel uit van het grensoverschrijdende natuurgebied Gelderse Poort. In het natuurgebiedk Salmorth wonen ongeveerd 25 mensen.
Na het passeren van een flinke fabriek en de waterzuivering volgt een bijzonder fraai stuk door een alleen voor voetgangers en fietsers toegankelijk natuurgebied. Als de de wandeling volgt, dan loop je vlak langs de Rijn, op wat doorkijkjes na krijg je van de Rijn niet heel veel mee. Om dit stuk nog fraaier te laten zijn, zijn we langs de de oevers van de Rijn gaan wandelen. Werkelijk heel fraai.
Aan de overkant van de rivier, in de verte zien we het kerkje van de Eltenberg, maar ook de monumentale steenfabriekkraan waar we vorig jaar uitgerust hebben, tenslotte zien we de flats van Tolkamer.
Op dit deel van de wandeling ligt ook het scheepswrak:. https://hotspotholland.nl/dynamietschip. Helaas niet door ons waar te nemen. Het water staat te hoog. In 2022 toen het water van de Rijn erg laag stond, was het wrak goed te zien: https://www.gld.nl/nieuws/7742937/dit-ontplofte-dynamietschip-is-door-laagwater-weer-te-zien
Uiterwaarden Salmorth
Kerkje op de Eltenberg
het punt waar de Rijn Duitsland verlaat
De flats aan de Europakade in Tolkamer
Ongeveer halverwege de route wordt het dorpje Schenkenschanz aangedaan. Schenkenschanz is een oude door water omgeven vesting. Door verandering in de loop van de Rijn werd de vesting feitelijk een eiland. De plaats behoorde lange tijd tot Nederland en werd in die tijd "Schenkenschans" genoemd. Fort Pannerden kan worden gezien als de opvolger van de Schenkenschanz. De vesting had een grote betekenis in het strategisch belangrijke gebied rond de splitsing van de rivieren Rijn en Waal en werd als 'toegangspoort' tot de Republiek lange tijd als onneembaar gezien.
Met een oppervlakte van 38 hectare is Schenkenschanz het kleinste 'stadsdeel' van Kleef. Het dorp ligt voor negentig procent in een gebied dat bij hoogwater kan overstromen. Slechts tien procent van de kadastrale eenheid Schenkenschanz is bebouwd. De bebouwde kern is voor twee derde deel door een hoogwatermuur omgeven. Het andere bebouwde gedeelte wordt door een dijk tegen overstroming beschermd.
Het is voor voetgangers en fietsers in de zomer met een veerpontje te bereiken vanuit het gehucht Düffelward. Over land is het met de auto te bereiken via de Altrheinbrücke vanuit het oude stadje Griethausen.
Al vrij snel na het verlaten van Schenkenschanz wandelen we langs de Griethauser Altrhein richting Griethausen. Hiermee verlaten we de Niederrhein en komen we in de Rijndelta in Nederland
De Brug in Emmerik en de oude spoorbrug in Griethausen lijken in elkaar over te lopen
Reactie plaatsen
Reacties